Dom Wójta w Rakowie

Wyjątkowo bogata historia Rakowa czyni tę miejscowość obowiązkowym punktem turystycznym Pogórza Szydłowskiego. Założone w 1569 roku przez kasztelana żarnowskiego Jana Sienieńskiego, który uczynił je życzliwym innowiercom, szybko stało się centrum życia arian znanych także jako bracia polscy,

W latach 1602-1638 funkcjonowała tu słynna Akademia Rakowska. Wykładano w niej teologię, etykę, matematykę, filozofię z logiką, historię, politykę; uczono także języków: francuskiego, łacińskiego, włoskiego i niemieckiego.

W kwietniu 1638 roku wydano wyrok przeciwko rakowskim arianom, szkołę zlikwidowano, zniszczono także drukarnię oraz zbór, a braci polskich wygnano z miasta. Skutki wykonania wyroku okazały się fatalne, od tego czasu zaczął postępować upadek Rakowa, rozpadł się też cały dobrobyt ekonomiczny mieszkańców.

Inicjatorem wyginania arian był biskup krakowski Jakub Zadzik, wykorzystano przy tym sytuację, gdy  grupa siedmiu uczniów Akademii wraz z nauczycielem wybrała się na wycieczkę poza Raków. Przebieg wydarzenia nie jest pewny, znana jest tylko wersja oficjalna, która brzmiała, że uczniowie sprofanowali stojący przy drodze Krzyż Święty.

Dziś Raków to zachowany układ miasta z końca XVI wieku z dwoma rynkami, fontanna wykorzystująca motyw Raków – pochodzący z herbu małżonki założyciela miasta, która pieczętowała się Warnią czyli Rakiem.

Dom Wójta, przed którym stoimy, zwany jest także Domem Ariańskim. Wzniesiony na przełomie XVI i XVII wieku w stylu późnorenesansowym, stanowi najpiękniejszy i najbardziej okazały budynek Rakowa pochodzący z czasów, gdy w miasteczku działali bracia polscy.

Pierwotnie należał do rodziny Siekierzyńskich, którzy w 1634 r. sprzedali go aptekarzowi i wójtowi Rakowa – Samuelowi Goryszowskiemu. Od urzędu sprawowanego przez ówczesnego właściciela dom uzyskał też swoją nazwę.

W latach pięćdziesiątych XVIII stulecia przekształcono go w karczmę, potem pełnił także funkcję magazynu nawozów sztucznych, a potem Gminnej Biblioteki Publicznej. Dziś jest wykorzystywany jako izba pamięci regionalnej.

Wnętrze Domu Wójta podzielono na cztery sale, w jednej z nich znajduje się okienko w oryginalnym renesansowym obramowaniu.

W poszczególnych izbach prezentowane są ekspozycje dotyczące dziejów Rakowa. Wrażenie robi zwłaszcza sala przedstawiająca dzieje i postacie braci polskich.