Kościół farny pw. Świętego Bartłomieja Apostoła

Położony w pięknym otoczeniu góry Zelejowej, na zboczu Góry Zamkowej, cichy towarzysz chęcińskiej warowni. To właśnie kościół farny czyli najstarsza świątynia parafialna, XIV – wieczna fundacja króla Kazimierza Wielkiego.

Zewnętrzna  postać kościoła nie przedstawia nic osobliwszego (…). Pierwsze jednak wrażenie ustępuje wobec majestatycznego wnętrza świątyni (…). Dzieło sztuki (…) co przenika człowieka do głębi, przejmuje człowieka tajemniczą czcią do tego przybytku Bożego. – pisał w Monografii Chęcin proboszcz tej parafii ks. Witalis Grzeliński.

Chęcińska fara jest kościołem halowym, co oznacza że jej trzy nawy są równej wysokości. Mimo licznych zmian, świątynia zachowała gotycki charakter – spójrzcie na przypory wspierające ściany, ostrołukowe portale i wielobocznie zamknięte prezbiterium.

Od strony północnej do prezbiterium przylega gotycka zakrystia i skarbczyk. Od południa – na przedłużeniu nawy – wznosi się kaplica pod wezwaniem Trzech Króli

Po stronie zachodniej znajduje się XIX – wieczna dzwonnica.

Prezbiterium kościoła zdobi wczesnobarokowy ołtarz główny z obrazem patrona świątyni – na zasuwie obrazu przedstawienie Świętej Anny. Po obu stronach ołtarza zobaczymy późnorenesansowe stalle z malowidłami, na których przedstawiono sceny z życia Świętego Franciszka.

Spacerując nawami spójrzcie w górę na ich XVII – wieczne kolebkowo – krzyżowe sklepienia. Zdobią je niezwykle dekoracyjne żebra stiukowe. Takie samo sklepienie zobaczymy w prezbiterium.

Wśród pięciu ołtarzy bocznych zwróćcie uwagę na nawę południową – zdobi ją ołtarz z XVI – wiecznym wizerunkiem Świętej Barbary, patronki górników.

Przy północnej i i zachodniej ścianie kościoła zobaczymy dwa rokokowe konfesjonały.

Perłę świątyni stanowi – wybudowana w 1614 roku przez Kacpra Fodygę – kaplica grobowa pod wezwaniem Trzech Króli. Serce tego wspaniałego późnorenesansowego wnętrza stanowi ołtarz ze sceną Ukrzyżowania i Hołdu Trzech Króli. Wykonany w białym wapieniu i chęcińskim marmurze. Wezwanie kaplicy ma pochodzić od jednego z Trzech Króli i jednocześnie patrona fundatora.

Kacper Fodyga przybył do Chęcin w drugiej połowie XVI wieku z północy Włoch, związany silnie z prężnie rozwijającym się tu kamieniarstwem i górnictwem z czasem objął urząd wójtowski. Architekt – artysta, wśród pozostawionych po sobie dzieł na uwagę zasługuje również ratusz w Szydłowcu.

Kaplica w chęcińskiej świątyni jest jedynym tego typu obiektem w naszym regionie wzniesionym przez mieszczanina. Kacper Fodyga kaplicę grobową zbudował dla siebie i swojej żony – Zuzanny. Obydwoje w niej spoczęli.

W latach 1570 – 1597 kościół został zmieniony na zbór kalwiński, stało się to na fali ożywionej działalności reformatorów religijnych, którzy poparcie dla swojej działalności znaleźli u chęcińskich starostów Stanisława Szafrańskiego i Stanisława Dembińskiego. Dopiero Stanisław Branicki, przy wsparciu króla Zygmunta III Wazy przywrócił dawny porządek. W 1603 roku kościół został ponownie konsekrowany.