Kościół św. Jacka Odrowąża w Leszczynach

Leszczyny. Wybudowanie w XVII wieku kościoła czyni miejscowość siedzibą jednej z nielicznych wówczas jeszcze parafii w okolicach Kielc. W XIX wieku tutejszym gościńcem przejdą oddziały tak powstańcze, jak i zaborcze, pierwsza połowa XX wieku przyniesie ze sobą ciężkie walki Austriaków z Moskalami, a rok 1939 wybrzmi rykiem niemieckich samolotów zrzucających bomby na lotnisko w pobliskim Masłowie. Przejdą tędy między innymi partyzanci oddziału dowodzonego przez mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.

Jak Leszczyny, to także „Wybranieccy” i Marian Sołtysiak ps. „Barabasz”. 19 lipca 1943 roku kilku chłopców z oddziału zginie pod Leszczynami w niemieckiej zasadzce.

W tutejszym kościele pw. Świętego Jacka „Barabasz” weźmie konspiracyjny ślub z koleżanką z tajnych kompletów – Renatą Nowakówną, panną niepospolitej ponoć urody. Dowódca stanie przed ołtarzem pod fałszywym nazwiskiem – Mateusz Sobczak.

Późnorenesansowa świątynia wzniesiona zostanie z fundacji biskupów krakowskich Piotra Tylickiego i Marcina Szyszkowskiego, a także prepozyta kieleckiego (przełożonego kapituły katedralnej) Andrzeja Zagórnego. Najstarsza świątynia w okolicy, przebudowana w XIX wieku, poświęcona jest świętemu Jackowi Odrowążowi, dominikaninowi, o którym Romuald Błaszczakiewicz (proboszcz w latach międzywojennych) pisał, że w 1915 roku – podczas potyczki Austriaków z Moskalami – jakby biały płaszcz okrył kościół w obawie przed granatami. A że Święty Jacek miał kiedyś odpoczywać na tym terenie w drodze na Pomorze, to i jemu tę opiekę się przypisuje. Wola Jachowa – gdzie patron świątyni miał się zatrzymać – kiedyś Jackową się zwała.

Przy wejściu głównym do świątyni zobaczymy tablicę poświęconą partyzantom poległym w potyczce z Niemcami – z lipca 1943 roku. Jej fundatorami byli koledzy z oddziału „Wybranieckich”. W kościelnej kruchcie wita nas kolejna tablica epitafijna  – wykonana z czarnego marmuru – poświęcona pochowanym na leszczyńskim cmentarzu rodzicom Stefana Żeromskiego. Tablicę ufundowała Monika Żeromska – córka pisarza, a zaprojektował dr Tadeusz Przypkowski – jeden z najwybitniejszych na świecie znawców i twórców zegarów słonecznych. Współtwórca Muzeum Przypkowskich w Jędrzejowie.

Kościół w Leszczynach był kościołem parafialnym rodziny Żeromskich – tu ochrzczona została Bolesława Żeromska, tu pożegnano Wincentynę – zmarłą w niemowlęctwie siostrę Stefana.

W prezbiterium świątyni XIX – wieczny ołtarz główny z barokowym krucyfiksem, w ołtarzu bocznym zaś widnieje XVIII – wieczny obraz przedstawiający patrona kościoła, wzmiankowanego już Jacka Odrowąża.

Na leszczyńskim cmentarzu parafialnym pochowana jest również Salomea Skłodowska, która zmarła w 1882 roku. Babka naszej noblistki, wraz z mężem – Józefem Skłodowskim gospodarzyła niewielkim majątkiem w pobliskim Radlinie.

Ostatnie miejsce znaleźli tu także Amelia i Hilary Wieszeniewscy – właściciele słynnego na całą przedwojenną Polskę pensjonatu „Ameliówka”.